มะแหลบ (เทียนตั๊กแตน)
มะแหลบ หรือ เทียนตั๊กแตน เป็นหนึ่งในเครื่องเทศที่ชาวเหนือในหลายพื้นที่นิยมมาปรุงเป็นเครื่องลาบ แต่ก็มีอยู่หลายพื้นที่เช่นกันที่ไม่ใช้มะแหลบเป็นส่วนผสม เนื่องจากวิถีของชาวเหนือนั้นจะบริโภคพืชผักสมุนไพรที่สามารถหาได้จากภายในพื้นที่ของตัวเอง แต่เนื่องจากมะแหลบนั้นเป็นพืชเฉพาะถิ่นที่ไม่สามารถหาได้ในทุกๆ พื้นที่ของภาคเหนือเพราะมะแหลบจะสามารถพบได้ในพื้นที่ๆ มีความสูงจากระดับน้ำทะเลที่มีความสูงตั้งแต่ 600 เมตรขึ้นไป มาในระยะหลังนี้ปริมาณผลผลิตของมะแหลบเริ่มมีปริมาณจำกัด และหาได้ยากมากเนื่องจากมีการบุกรุกเผาป่าเป็นจำนวนมาก ด้วยเหตุนี้เองจึงทำให้ราคาของมะแหลบสูงขึ้น ซึ่งราคาปัจจุบันนั้นราคาสองพันกว่าบาทต่อหนึ่งกิโลกรัมขึ้นไป จึงทำให้การปรุงพริกลาบในหลายพื้นที่ขาดมะแหลบไป สำหรับตำหรับอาหารของภาคเหนือเราจะนำมะแหลบมาผสมในน้ำพริกลาบเพื่อดับกลิ่นคาวจากเนื้อ
ประโยชน์ของมะแหลบ หรือ เทียนตั๊กแตน นอกจากจะนำมาเป็นส่วนผสมในน้ำพริกลาบเพื่อดับกลิ่นคาวของเนื้อสัตว์แล้ว ยังมีสรรพคุณทางสมุนไพรโอสถอีกด้วยซึ่งในตำหรับยาไทยแผนโบราณก็มีการนำเทียนตั๊กแตนมาเข้าตัวยาของไทยหลายตำรับ ที่เรียกว่า “พิกัดเทียน” ซึ่งเครื่องยาพิกัดเทียน เทียนตาตั๊กแตน จัดอยู่ใน “พิกัดเทียน” ที่ประกอบด้วย“พิกัดเทียนทั้ง 5” ได้แก่ เทียนดำ เทียนแดง เทียนขาว เทียนข้าวเปลือก และเทียนตาตั๊กแตน ใช้เป็นยาขับลม บำรุงกำลัง บำรุงธาตุ ช่วยย่อยอาหาร แก้ท้องอืดเฟ้อในเด็ก แก้เสมหะพิการ แก้โรคกำเดา น้ำมันเทียนตาตั๊กแตน ระงับอาการเกร็งของกล้ามเนื้อเรียบ แก้เส้นท้องพิการ แก้นอนสะดุ้ง คลุ้มคลั่ง เพิ่มปริมาณการหายใจ แต่ลดความดันโลหิต
(5)
(3)
(4.5)